vergi cezası, vergi ziyaı cezası nedir ? Vergilendirme ile ilgili ödevlerin ve görevlerin eksik, hiç veya zamanında yerine getirilememesinden ötürü verginin tahakkuk ettirilememesi sebebiyle devlet vergi kaybına uğramaktadır. Bu kayba-zarara vergi ziyaı veya vergi kaybı denir. Vergi ziyaı 213 sayılı Vergi Usul Kanunu madde 341 de düzenlenmiştir.
Vergi ziyaına sebep olunması halinde akla ilk olarak vergi ziyaı cezası nedir sorusu gelmektedir. Vergi ziyaı suçu işlenmesinin cezası idari yaptırım niteliğinde bir para cezası olmaktadır. Bu para cezasına vergi cezası denir.
Vergi cezasının haksız olarak kesildiğini düşünen mükellef vergi cezasını iptal ettirmek için vergi mahkemesi nezdinde idari işlemin iptali davası açmak zorundadır.
İçindekiler
Vergi Ziyaı Cezası Kesilmesinin Sebepleri
Vergi mükellefine vergi ziyaı cezası, vergi cezası kesilmesi için öncelikle mükellefin vergi ödev-görevlerini yerine getirmemesi veya VUK 359. Madde de belirtilen suçun işlenmiş olması gerekmektedir. Ancak tek başına bu fillerin gerçekleştirilmiş olması vergi ziyaı cezası kesilmesine yeterli değildir. Bunun yanında yukarıda ki filler neticesinde kamunun vergi kaybına yani zarara uğramış olması gerekmektedir.
- Vergilendirme Ödev-Görevlerin Yerine Getirilmemesi :
Vergilendirme ödev ve görevlerinin mükellef tarafından yerine hiç ve zamanında yerine getirilmemesi sebebiyle veya eksik yerine getirilmesi sebebiyle devlet vergi kaybına uğruyorsa ziyaa uğranılan verginin 1 katı tutarında mükellefe para cezası kesilir. Vergilendirme ödev ve görevlerinin yerine getirilmemesinden kasıt mükellefin kanuni yükümlülüklerine uymamasıdır. Buna örnek olarak kdv beyannamelerinin zamanında veya hiç verilmemesi, gerçeğe aykırı beyanlarla verginin eksik veya hiç tahakkuk ettirilmemesi gösterilebilir.
- Vergi Suçu İşlenmesi :
Vergi Usul Kanunu madde 359 da belirtilen suçların işlenmesi halinde ziyaa uğratılan verginin 3 katı tutarında mükellefe para cezası kesilir. Ayrıca mükellef hakkında ceza davası açılır ve mükellef asliye ceza mahkemesinde 1 yıldan 5 yıla hapis cezası ile yargılanır. Vergi usul kanunu 359. Maddesinde belirtilen suçlar sahte fatura, belge düzenlenmesi, vergi kaçakçılığı (hesap ve muhasebe hilesi yapmak) filleridir.
Vergi Cezasının İptali
Mükellef vergi ziyaı cezası ihbarnamesinin kendisine tebliğinden itibaren 30 gün içinde vergi cezası nın iptali için vergi mahkemesi nezdinde iptal davası açabilir.
Bununla birlikte dava açmadan önce mükellef vergi cezası ihbarnamesinde hata yapıldığını düşünüyorsa vergi dairesine hatanın düzeltilmesi için başvurabilir. Vergi zıyaı cezasında hata varsa vergi dairesi müdürü tarafından hata düzeltilebilir. Ancak burada dava açma süresinin kaçırılmaması önemlidir.
Mükellefe vergi cezası tebliğ edildikten sonra 30 gün içinde mükellef vergi dairesi ile uzlaşma yoluna gidebilir. Uzlaşma yoluna başvurulması iptal davası açmaya engel değildir. Ancak hem uzlaşma yoluna başvurulmuş hem de dava açılmışsa bu takdirde mahkeme uzlaşma sonucunu bekler.
Vergi mahkemesinde vergi cezasının iptali davası açılması halinde mahkeme yürütmenin durdurulması kararı verir. Yürütmeyi durdurma kararı ile birlikte dava süresince vergi cezası mükelleften tahsil olunmaz. Davanın sonunda vergi ziyaı cezasının iptaline karar verilebilir. Bu takdirde vergi ziyaı cezası iptal edilir ve bu cezayı mükellef ödemek zorunda kalmaz. Eğer ki davanın sonunda vergi ziyaı cezasının iptaline karar verilmez ise bu takdirde ceza kesinleşir ve cezayı mükellef ödemek zorunda kalır.
Vergi ziyaı cezası kesinleştikten sonra aynı suçun 5 yıl içinde tekrar işlenmesi halinde 2. Verilecek vergi cezası %50 oranında artırılmaktadır.
Vergi cezasının iptal edilmesi sebebiyle açılacak davalar bünyesinde çok fazla teknik ve hukuki detay barındırdığından bu davalarda bir vergi avukatı ile çalışılması önem arz etmektedir.
Av. Ömer Erkuş
