Sulh Hukuk Mahkemesi nedir? Özel hukuk uyuşmazlıklarına bakan genel mahkemedir.
Özel hukuk uyuşmazlıklarına bakmasından kasıt tüm özel hukuk uyuşmazlıklarının bu mahkemede görüleceği demek değildir. Bu mahkeme özel hukuk uyuşmazlıklarının bir kısmına bakmaktadır. Genel mahkemeden kasıt ise genel yetkili mahkeme olması, özel yetkili mahkeme olmamasıdır. Hukukumuzda 2 tane genel yetkili mahkeme mevcuttur. Bunlar asliye hukuk mahkemesi ve sulh hukuk mahkemesi dir. Özel yetkili mahkemeler ise aile mahkemesi, asliye ticaret mahkemesi, iş mahkemesi, tüketici mahkemesi vb. mahkemelerdir.
Sulh hukuk mahkemesi tek hakim tarafından yönetilen bir ilk derece mahkemesidir. Her yargı çevresinde kurulması gerekmektedir. Adalet bakanlığı tarafından kurulacağı yerin coğrafi konumu ve nüfus yoğunluğu dikkate alınarak ayrıca hakimler ve savcılar kurulunun görüşü de alınarak kurulurlar.
İçindekiler
Sulh Hukuk Mahkemesi Görevleri
Sulh hukuk mahkemesinin görevleri Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 4 ve bazı diğer kanunlarla belirlenmiştir.
- Kiralanan taşınmazların, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davaları,
- Taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davaları
- Taşınır ve taşınmaz mallarda, sadece zilyetliğin korunmasına yönelik olan davaları,
- Bu Kanun ile diğer kanunların, sulh hukuk mahkemesi veya sulh hukuk hâkimini görevlendirdiği davaları, görürler.
- Arabuluculuk kapsamında düzenlenen anlaşma belgelerine icra edilebilirlik şerhi verme
- Arabuluculuk bürosunun yetkisine yapılan itirazlar
- Kanunlarda aksine hüküm yoksa çekişmesiz yargı işlerine bakar.
Sulh Hukuk Mahkemesi Hangi Davalara Bakar
Sulh hukuk mahkemesi nezdin de görülebilecek davalar için herhangi bir parasal dava değeri sınırlaması yoktur. Ancak kanun koyucu her ne kadar bu mahkemenin bakabileceği davalar için parasal değer sınırlaması getirmemişse de bazı farklı mahkemeler için parasal sınırlama getirilmiştir. Parasal sınırlama getirilen mahkemelerin en başında tüketici mahkemesi gelmektedir. Sulh hukuk mahkemesi aşağıda belirteceğimiz davalara bakmaktadır;
- Kiracı tahliye davası
- İzalei Şuyu Davası (ortaklığın giderilmesi davası)
- Kira tespit davası
- Reddi miras Davası
- Vasi atanması Davası
- Kat mülkiyetinden kaynaklanan davalar
- Mirasçılık belgesinin iptali davası
- Kayyım atanması ve bu hususla alakalı diğer davalar
- Vasiyetnamenin açılması
- Çocuklara ait malların korunması davası
Bu davaların yanında arabuluculuk sonucu düzenlenmiş anlaşma belgesine icra edilebilirlik şerhi verilmesi görevini de bu mahkeme yapmaktadır.
Sulh Hukuk Mahkemesinde Davanın Görülmesi
Sulh hukuk mahkemesi nezdinde görülecek davalarda basit yargılama usulü uygulanmaktadır. Basit yargılama usulünden kasıt taraflarca bir dava ve bir cevap dilekçesi sunulmasıdır. Bir diğer deyişle bu yapacağı yargılamada cevaba cevap ve 2. cevap dilekçeleri yoktur.
Dilekçeler aşaması tamamlandıktan sonra ön inceleme duruşması yapılır. Ön inceleme duruşması ile mahkeme tarafları sulhe davet eder, eğer ki taraflar arasında sulh sağlanırsa başka duruşma yapılmaz. Sulh sağlanmazsa mahkeme diğer duruşmaları da yaparak uyuşmazlık hakkında bir karar verir. Mahkemenin kararı duruma göre istinaf ve temyiz kanun yollarına başvurularak üst mahkemelere taşınabilmektedir.
İstinaf veya temyiz kanun yolları açık olan mahkeme kararında bu mahkemenin verdiği kararlar kesin değildir. Üst mahkeme kararı ile ilk derece mahkemesi kararı bozulabilir.
Av. Ömer ERKUŞ
