Reddi miras bir diğer deyişle mirasın reddi nedir? Kural olarak miras bırakanın ölümü ile birlikte miras bırakanın tüm mal varlığı, alacakları ve borçları yasal ve atanmış mirasçılara intikal etmektedir. Eğer ki miras bırakan vasiyetname veya miras taksim sözleşmesi ile mirasını farklı bir şekilde bölüştürülmemişse yasal olarak mirasta mal paylaşımı yapılır. Mirasta mal paylaşımı konusunda daha fazla bilgi edinmek için mirastan men etme, vasiyetname nedir, miras taksim sözleşmesi ve yasal miras nasıl paylaşılır adlı yazılarımızı üzerlerine tıklayarak okuyabilirsiniz.
Mirasta mal paylaşımı yapılması akabinde; bazen miras bırakanın alacakları ve malları borçlarından daha fazla olabilmektedir. Buna borca batıklık durumu denir. Miras bırakanın borca batık olması durumunda mirasçısı, miras bırakanın borçlarından sadece kendisine kalan miras malları ile sorumlu olmamakta, mirasçı kendi mal varlığı ile de miras bırakanın borçlarından sorumlu olmaktadır.
Miras bırakanın malları ve alacakları borcunu karşılamıyorsa yasal veya atanmış mirasçı reddi miras davası açarak miras bırakanın kendisine bıraktığı tüm alacak, borç ve mallarından feragat eder. Buna mirasın reddi davası denir. Mirasçının miras reddi yapmaması halinde ise mirasçı kendi mal varlığı ile de miras bırakanın borçlarını ödemek zorunda kalabilecektir.
Konunun daha iyi anlaşılması için örnek vermek gerekirse; A isimli mirasçıya babası B’den 100-TL miras kalmış olsun. Eğer ki B’nin 200-TL borcu varsa ve A reddi miras yapmaması halinde A, B’nin borcunun tamamını ödemek zorunda kalacaktır. Yani A’ya 100-TL miras kalmasına karşın A, B’nin 200-TL borcunu ödeyeceğinden 100-TL zarara uğrayacaktır.
İçindekiler
Mirasın Hükmen Reddi & Mirasın Gerçek Reddi
TMK 605. Madde uyarınca mirasın reddi 2 türlü olmaktadır. Bunlar ilki mirasın hükmen reddi ve ikincisi ise mirasın gerçek reddidir.
Mirasın hükmen reddi: Miras bırakanın vefatından önce ödemeden aciz halde olduğu açıkça belli veya resen tespit edilmişse beyanata bulunmaya gerek olmaksızın mirasın reddedilmiş sayılması haline mirasın hükmen reddi denmektedir. Mirasçılar bu duruma ilişkin dava açarak tespit yaptırabilecekleri gibi alacaklılar tarafından kendilerine dava açılması halinde de bu durumu itiraz olarak öne sürebileceklerdir. Uygulamada bu durumla çok karşılaşılmadığını belirtmekte de fayda vardır.
Mirasın gerçek reddi: Kural olarak miras, miras bırakanın ölümü ile kendiliğinden ve derhal mirasçılara intikal etmektedir. Bu durumda mirasçıların kanuni süre içinde reddi miras davası açarak mirası reddetmesi gerekmektedir. Buna mirasın gerçek reddi denir. Uygulamanın neredeyse çok büyük bölümünü mirasın gerçek reddi durumu oluşturmaktadır. Bununla birlikte aşağıda anlatacağımız hususlar mirasın gerçek reddi haline ilişkin olacaktır.
Mirasın Reddi Davası
Mirasın reddi yani reddi miras sadece dava yoluyla yapılabilmektedir. Bu sebeple noter veya devletin başkaca bir kurumuna başvurarak mirasın reddedilmesi hukuken mümkün değildir.
Yine mirasın sadece miras bırakanın borçları yönünden reddedilmesi de mümkün olmamaktadır. Miras reddi ancak miras bırakanın tüm hakları, alacakları, borçları ve malları yönüyle yapılabilmektedir.
Ayrıca miras bırakan hayatta iken reddi miras yapılması mümkün değildir. Bu durumda ancak miras almak istemeyen mirasçı miras bırakan ile arasında mirastan feragat sözleşmesi yapılarak miras hakkından vazgeçebilir. Bu konuda daha fazla bilgi edinmek için mirastan feragat isimli yazımızın üzerine tıklayarak okuyabilirsiniz.
Yasal mirasçılar için mirasçı olduklarını sonradan öğrendiklerini ispat etmedikleri sürece miras bırakanın vefatından itibaren 3 ay içinde mirasın reddi davası açılmalıdır. Atanmış mirasçılar içinse tasarrufun kendilerine bildirilme tarihinden itibaren 3 ay içinde bu mirasın reddi davası açılması gerekmektedir. Bir diğer deyişle mirasın reddi süresi 3 aydır.
Yasal 3 aylık süre içinde dava açılmaması halinde miras kabul edilmiş sayılarak miras bırakanın tüm hakları, alacakları, malları ve borçları mirasçılarına intikal edecektir.
Reddi miras için açılacak davada görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi olup, yetkili mahkeme ise miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.
Mirasın Reddinin Hukuki Sonuçları
Reddi miras yapan mirasçı, miras bırakanın tüm hakları, alacakları, borçları ve malları da dahil olmak üzere tüm terekesinden feragat eder ve bu kişinin mirasçılık sıfatı ret ile birlikte sona erer. Bu halde asıl sorun miras bırakanın reddedilen mirasına ne olacağıdır. Bu halde 2 li bir ayrım yapmakta fayda vardır;
Eğer mirasçı yasal mirasçı ise; mirası reddetmesi halinde kendisi vefat etmiş gibi hareket edilerek onun yerine geçecek mirasçısına miras intikal eder. Konunun daha iyi anlaşılması için örnek vermek gerekirse; A vefat ettiğinde oğlu B, A’nın mirası reddederse B’ye düşen miras ret sebebiyle B’nin oğlu C’ye intikal edecektir.
Eğer mirasçı atanmış mirasçı ise ve miras bırakan atanmış mirasçının mirası reddetmesi halinde o miras payına ilişkin başkaca bir tasarrufta bulunmamışsa, miras payı atanmış mirasçının en yakın mirasçılarına gidecektir.
Mirasın Reddinin İptali İçin Dava Açılması
Mirası reddeden mirasçıya karşı bazı hallerde bu mirasçının alacaklıları reddi mirasın iptali davası açabilmektedirler. Bu durum Türk Medeni Kanunu 617. Maddesin de düzenlenmiştir. Kanun maddesine göre bu davanın açılması için aşağıda ki koşulların mevcudiyeti aranmaktadır. Buna göre;
- Mirasçı alacaklılarını zarara uğratma kastı ile hareket etmelidir.
- Mirası reddeden mirasçının mal varlığı kendi borcuna yetmemelidir.
- Mirasçı alacaklılara veya iflas idaresine borcuna yeter miktarda teminat vermemiş olmalıdır
- Bu davanın reddi miras tarihinden itibaren 6 ay içinde mirasçının alacaklıları tarafından açılması gerekmektedir.
Kanun koyucu burada reddi miras yapan mirasçının bu işlemde ki asıl amacının mirası reddetmek değil, gelecek mirastan alacaklıların alacaklarını alamaması olduğu durumlarda alacaklılara dava açma hakkı vererek alacaklarına kavuşma imkanı tanımıştır. Bir diğer deyişle kanun koyucu mirasın reddi halinde alacaklıların durumu için düzenleme yapmıştır.
Mirasın reddi ve buna bağlı açılacak diğer davaların bir miras avukatı ile beraber yürütülmesi olası hak kayıpları yaşanmaması adına önem arz etmektedir.
