Koruma tedbirleri nelerdir ? Ceza muhakemesinde maddi gerçeğe ulaşabilmek ve verilen kararların uygulanabilirliğini sağlamak için başvuru yapılan tedbirlerdir. CMK koruma tedbirleri ; mülkiyet hakkı, kişilerin vücudu, özgürlüğü, zilyetliği, konut dokunulmazlığı kapsamında olabilir. Tutuklama koruma tedbiri özgürlüğe yöneliktir. Arama koruma tedbiri konut dokunulmazlığına yöneliktir. Bu tedbirlerin amacı delilleri korumak, hükmün yerine getirilmesini gerçekleştirmek, failin mahkemede hazır bulunmasını sağlamaktır. Tedbirler adli ve idari olarak sınıflara ayrılabilmektedir. İdari tedbirler, ortada suç bulunmuyorken uygulanmaktadır. Kolluk kuvvetlerince başvurulan idari tedbirler, önleyici ve koruyucu tedbirler olarak da adlandırılmaktadır. Koruma tedbiri kapsamında dikkat edilmesi gereken kavram “suç şüphesi”, önleme tedbirleri kapsamında dikkat edilmesi gereken kavram tehlike dir. Önleyici koruma tedbiri, idari işlemdir. Koruma tedbiri ise adli işlemdir.
Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri
Ceza muhakemesinde koruma tedbirleri nelerdir ? Polis vazife ve salahiyet Kanunu’na giren durdurma koruma tedbiri, yakalama ve gözaltı, tutuklama ve adli kontrol, arama, elkoyma, şirket yönetimi için kayyım tayini, bilgisayarlarda, bilgisayar programlarında ve kütüklerinde arama, kopyalama ve el koyma, telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi, gizli soruşturmacı görevlendirilmesi, teknik araçlarla izleme, iletişimin denetlenmesi, gizli soruşturmacı ve teknik izlemeden elde edilen delillerin hukuka uygunluk ve ispat açısından delil değeri sorunu, internet ortamında erişimin engellenmesidir. 5651 sayılı kanun koruma tedbiri nedir? İşbu kanun 23.05.2007 tarihinde resmi gazetede yayımlanmıştır. 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun kapsamında internet ortamında işlenen suçlarla mücadele ele alınmıştır. İşbu mücadele doğrultusunda “İnternet Ortamında Yapılan Yayınlarda İçeriğin Çıkarılması ve/veya Erişimin Engellenmesi” şeklinde tedbir düzenlenmiştir. İşbu tedbir hem koruma hem de idari bir tedbirdir. Sitemizde yer alan yakalama gözaltına alma ve ifade yönetmeliği adlı makalemizde ayrıntılı bilgiler mevcuttur.
Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri
Koruma tedbirlerinin özellikleri nelerdir? Koruma tedbirlerinin ortak özellikleri; zorlama niteliğine haiz olması, araç olmaları, geçici hukuki koruma sağlamalarıdır. Bütün koruma tedbirlerinde zorlama niteliği bulunmamaktadır. Tutuklama, gözaltı, yakalama koruma tedbirinde zorlama bulunmaktayken teknik cihazlarla izleme koruma tedbirinde zorlama bulunmamaktadır. Diğer tüm koruma tedbirlerinde araç olma ve geçici olma özelliği bulunmaktadır. Yakalama koruma tedbiri, tutuklamanın bir aracı niteliğindedir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 90/1 maddesinde de geçici olma özelliği açıkça belirtilmektedir. İşbu maddeye göre, “…herkes tarafından geçici olarak yakalama yapılabilir.” denmektedir. Koruma tedbirinin uygulanması için Ceza Muhakemesi Kanununda belirtilen tüm şartların sağlanması gerekmektedir. Kanunda belirtilen şartların tamamını sağlamadan uygulanan koruma tedbiri hukuka aykırı uygulanmış demektir. Her koruma tedbiri için aranan şartlar ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Fakat tüm koruma tedbirleri için aranan temel şartları belirtmekte fayda vardır. Bu şartlar; suç şüphesinin bulunması, kanuni düzenleme, gecikmezlik, görünüşte haklılık, orantılılıktır.
Hak kaybı yaşanmaması adına ceza hukukunda koruma tedbirleri kapsamındaki işlemler bir ceza avukatı ile yürütülmesi önem arz etmektedir.
Av.Elif Duygu NİZAMOĞLU