09:00 - 18:00

İstanbul Avukat

Kıdem Tazminatı

Kıdem tazminatı nedir?  İşçinin iş yerinde ki yıpranmasının ve geçmiş hizmetlerinin bir karşılığı olarak işçiye ve belirli hallerde işçinin mirasçılarına sağlanan parasal bir menfaattir. Bu tazminat 1475 sayılı İş kanununun 14. maddesinde düzenlenmiştir.

Bu tazminat iş sözleşmesi ile çalışan işçilerin hak kazanabildiği bir tazminattır. Bununla birlikte kanun her iş sözleşmesi ile çalışan işçiye bu tazminat hakkını tanımamıştır. Kanun koyucu iş sözleşmesini ise 4857 sayılı iş kanununun 8. Maddesinde; ‘’İş sözleşmesi, bir tarafın bağımlı olarak iş görmeyi diğer tarafın da ücret ödemeyi üstlendiği sözleşmedir’’ şeklinde tanımlanmıştır. Buradan da anlaşılacağı üzere iş sözleşmesi yazılı veya sözlü olarak yapılabilmektedir.

İnsanlar arasında hangi hallerde kıdem tazminatına hak kazanılabileceği, tazminatın miktarının ne kadar olacağı, istifa eden işçiye kıdem tazminatı ödenip ödenmeyeceği gibi konular sıklıkla merak edilmektedir. Bu yazımızla tüm bu sorulara cevap verilmeye çalışılacaktır.

Kıdem Tazminatı Alma Hakkı Olmayan İşçiler

Kanun koyucu iş sözleşmesi ile çalışmasına rağmen aşağıda ki iş gruplarına kıdem tazminatı hakkı tanımamıştır. Bu iş grupları;

  • Hava İşlerinde (Hava taşıma işlerinde çalışmakla birlikte hava taşımacılığın yer tesislerinde çalışan işçiler hariç)
  • 50’den az işçi çalıştıran (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı iş yerlerinde veya işletmelerde
  • Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işlerinde
  • Bir ailenin üyeleri ve 3. Derecede dahil olmak üzere hısımları arasında dışarıdan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde
  • Ev hizmetlerinde
  • Çıraklar Hakkında
  • Sporcular Hakkında
  • Rehabilite Edilenler Hakkında
  • 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunun 2. Maddesinin tarifine uygun 3 kişinin çalıştığı işyerlerinde çalışanların tazminat hakkı bulunmamaktadır.

Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Şartları

İşçi tarafından kıdem tazminatı alınması hakkı kanun koyucu tarafından birtakım şartların varlığını bağlanmıştır. Bu şartlar iş kanununda genel olarak 3 başlık halinde düzenlenmiştir. Bunlar;

  • İşçinin İş Mevzuatına Tabi Bir İşte Çalışması:
  • Çalışmanın En Az 1 Yıl Olması;
  • İş Sözleşmesinin Kanunda Belirtilen Belirli Sebeplerden Ötürü Son Bulmasıdır.

İş sözleşmesinin belirli sebeplerden ötürü son bulması(feshedilmesi) sebepleri şunlardır;

  • Kadın İşçi Tarafından Evlilik Sebebiyle Feshedilmesi
  • İşçi Tarafından Emeklilik Sebebiyle Feshedilmesi
  • İşçi Tarafından Askerlik Sebebiyle Feshedilmesi
  • İşçinin Ölümü Sebebiyle Son Bulması
  • İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haklı Neden Olmaksızın Feshedilmesi
  • İşçi Tarafından Haklı Nedenle Derhal Feshi

İş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenlerle derhal feshi İş kanunu madde 24 te 3 başlık altında düzenlenmiştir. Bunlar sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet hallerine uymayan haller ve benzerleri ile zorlayıcı sebeplerdir. Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık halinde 6 iş günü içinde işçinin derhal iş sözleşmesini feshetmesi gerekmektedir. Aksi halde bu süre geçtikten sonra yapılan fesihte kıdem tazminatı için hak kazanılamayacak ve haklı sebeple fesih artık haksız sebeple feshe dönüşecektir. Konunun daha iyi anlaşılması adına örnek vermek gerekirse; işte esaslı değişiklik yapılması, ücretin ödenmemesi, küfür, hakaret, taciz, işin sağlık problemlerine neden olmuş olması veya sağlık tehlikesine sebep olması, zorlayıcı sebeplerin varlığı (İşçinin çalıştığı iş yerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebep varsa) halinde işçi iş sözleşmesini feshedip, kıdem tazminatına hak kazanabilecektir.

Kıdem Tazminatı Hesaplaması ve Kıdem Tazminatı Tavanı

İş kanunu madde 14 uyarınca işçi, diğer koşulları da yerine getirmiş olması kaydıyla her geçen tam yıl için 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Kıdem tazminatının hesabında işçinin fesih tarihinde son aldığı giydirilmiş ücreti dikkate alınır. Bir diğer deyişle devamlılığı olan ek menfaatler (prim, yol ücreti vs) kıdem tazminatında esas ücrete dahil edilir.

Kıdem tazminatının hesabı şu şekilde yapılmaktadır; öncelikle işçinin günlük çıplak brüt ücreti bulunur, daha sonra buna ek menfaatlerin birer günlük tutarı eklenir ve daha sonra önce 30 ile çarpılır ve çıkan sonuç işçinin çalıştığı tam hizmet yılı ile çarpılır ve tazminat bu şekilde hesaplanır.  Unutulmaması gereken nokta burada ücretin brüt ücret olmasıdır.

Ayrıca bu tazminat için her yıl belirlenen bir üst limit vardır. Buna kıdem tazminatı tavanı denir. Çalışan işçinin maaşı bu limitten fazla olsa bile işveren tarafından kıdem tazminatı tavanı üzerinden tazminat ödemesi yapılır. Bu tavan 01.07.2019 tarihi ile 31.12.2019 tarihleri arası için 6.379,86-tl dir.

Kıdem Tazminatı Davası ve Dava Öncesi Zorunlu Ara Buluculuk

Yukarıda ki şartları sağlayıp, kıdem tazminatına hak kazanan işçi, işverenine başvurduğunda bu tazminatı ödenmezse işçi artık kıdem alacağı için kıdem tazminatı davası açmak zorunda kalacaktır. Nitekim kanun koyucu dava açılmadan önce ara buluculuğa başvurulmasını zorunlu kılmıştır. Ara buluculuğa başvurulmadan açılan dava usulden reddedilecektir. Ara buluculuğa başvurulduğunda ara bulucu tarafları çağıracak ve uzlaştırmaya çalışacaktır. Uzlaşma olması halinde ara bulucu uzlaşma tutanağı düzenleyecektir. Uzlaşma tutanağı mahkeme ilamı hükmündedir. Ayrıca uzlaşmanın sağlanması halinde taraflar artık bu konuda dava açamayacaktır. Uzlaşma sağlanamaması halinde ise yine bu durum tutanak altına alınacak ve işçi artık iş mahkemesi ile dava açma yoluna gidecektir. Davada kıdem alacağı için ispat yükü işçide olup, her türlü delille işçi bu durumu ispatlaya bilecektir.

Kıdem tazminatı davası gibi teknik bilgi ve teknik ispat yükü gerektiren davalarda bir işçi avukatı ile çalışılması, hak kaybı yaşanmaması ve davanın sağlıklı yürütülebilmesi açısından önem arz etmektedir.

Esenler Boşanma Avukatı

Esenler Boşanma Avukatı & Avukatlık Ücretleri

Esenler boşanma avukatı iş yükünü çoğunlukla aile mahkemesi davalarının oluşturduğu, boşanma davaları ve fer’ileri konusunda ağırlıklı olarak çalışan avukatlara denir. Boşanma davaları beraberinde boşanma davasında

Read More »
İstanbul Kadıköy Boşanma Avukatı

İstanbul Kadıköy Boşanma Avukatı

istanbul Kadıköy boşanma avukatı başlıca çalışma alanı olan boşanma davalarında yargılama usullerine dikkat edilmesi davanın kazanılması açısından büyük önem arz etmektedir. Boşanma davası açılırken dikkat edilmesi

Read More »
Maltepe Boşanma Avukatları

Maltepe Boşanma Avukatları

Maltepe boşanma avukatları, boşanma davalarının en önemli aşamasının dava dilekçesinin hazırlanması aşaması olduğunu bildiğinden bu konuda müvekkilini özellikle bilgilendirmelidir. Boşanma davaları konusunda uzmanlaşmış bir avukat,

Read More »
Bayrampaşa Boşanma Avukatları

Bayrampaşa Boşanma Avukatları

Bayrampaşa boşanma avukatları boşanma avukatının çalışma alanlarının başında anlaşmalı boşanma davası, çekişmeli boşanma davası ve mal paylaşımı davası gelmektedir. Anlaşmalı boşanma unsurları nelerdir? Evliliğin en

Read More »