İkramiye TBK 405 . madde de düzenlendiği üzere;
İkramiye işverence çoğu kez çeşitli objektif vesilelerle işçinin ücretine ek olarak verilen özel bir ücret türüdür. Bu ücret yılbaşı, bayram, doğum günü ikramiyesi gibi çeşitli vesilelerle işveren tarafından verilebilmektedir.
İKRAMİYE VERİLMESİNDE Kİ AMAÇ NEDİR? İKRAMİYENİN PRİMDEN FARKI NEDİR?
İşveren tarafından işçiye verilen ikramiyelerin amacı işçinin motivasyonunu sağlamak olduğu gibi işyerine olan bağlılığını da pekiştirmektir.
İkramiyenin primden farkı ise; prim başarı koşuluna bağlı nesnel vesile amacı taşımaktadır. Buna karşın ikramiye başarı koşulu taşımamakla birlikte objektif nesnel vesilelere göre verilmektedir.
İŞÇİ HANGİ HALLERDE İKRAMİYEYE HAK KAZANIR?
İşçiye ikramiye verilmesi aşağıda sayılan hallerde mümkündür;
1-İş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile işçiye ikramiye verileceği kararlaştırılmışsa
2-İşveren işçiye ikramiye verme hususunda taahhütte bulunmuşsa
3-İkramiye verilmesi işyeri uygulaması haline gelmişse işçi ikramiye ücreti almaya hak kazanmıştır.
İKRAMİYE NASIL İŞ YERİ UYGULAMASI HALİNE GELİR?
İşyerinde uzun süreden beri uygulanan ikramiye ödenmesi uygulaması mevcutsa işçinin ikramiye almak artık kazanılmış hakkı olacaktır. Bu sebeple işçi ileride çalışacağı diğer yıllarda da ikramiye alacaktır. Uzun süreden beri uygulanagelen ifadesini Yargıtay şu şekilde yorumlamaktadır.
YGHK, 2003/9-12 E., 2003/55 K., 05.02.2003 T., ‘’işyerinde 3 yıldan fazla ikramiye ödenmesi verilmesi halinde bu hususun artık iş yeri şartı haline gelmiştir.’’
Özetle bir işyerinde 3 yıldan fazla ikramiye ödenmesi yapılmışsa artık o ikramiyenin ilerleyen yıllarda da ödenmeye devam edeceği ve işçinin ikramiye hakkının doğduğu kabul edilecektir.
İŞVEREN TEK TARAFLI OLARAK İKRAMİYE VERMEKTEN VAZGEÇEBİLİR Mİ?
Hayır. İkramiye uygulamasından vazgeçilmesi 4758 sayılı iş kanunu madde 22 de düzenlenmiştir. İlgili kanun maddesine göre ikramiye uygulamasından vazgeçildiğini işverenin ilan etmesi işçinin de yazılı olarak 6 iş günü içinde bu durumu kabul ettiğini işverene bildirmesi gerekmektedir. Bu durumun varlığı halinde ikramiye uygulamasından vazgeçilebilecektir.
İŞVEREN TÜM İŞÇİLERE İKRAMİYE VERMEK ZORUNDA MIDIR?
İşveren tüm işlemlerinde olduğu gibi ikramiye dağıtımında da aynı durumda ki işçileri arasında farklı işlem yapamayacaktır. Aksi halde bu husus işverenin işçileri gözetme borcuna ve eşit işlem yapma ilkesine aykırılık oluşturacaktır.
İKRAMİYE ALACAKLARINDA ZAMANAŞIMI KAÇ YILDIR?
İkramiye alacakları ücret alacağının bir çeşidi olduğundan 5 yıllık zamanaşımı süresine tabi olacaktır.
