İdare Mahkemesi & Görülen Davalar ve Yetki & Erkuş Hukuk 57

İdare mahkemesi nedir ? idare mahkemesi idarenin hukuka aykırı iş ve eylemlerine karşı açılan davalara bakmakla görevli genel mahkemedir. Bu mahkeme ilk derece mahkemesi olarak görev yapmakta olup, 3 hakim tarafından yönetilmektedir. Bu mahkemelerde yazılı yargılama usulüne göre yargılama yapılmaktadır.

İdare mahkemelerinin yargı yetkisi, idari işlem ve eylemlerin hukuka uygunluğunu denetimi ile sınırlandırılmıştır. Bir diğer deyişle idare mahkemesi yerindelik denetimi yapamamaktadır.

İdari yargı mahkemeleri şunlardır;

İdari mahkemelerden idare ve vergi mahkemeleri ilk derece mahkemesi olarak görev yapmaktadır. Üst mahkeme olan bölge İdare mahkemesi istinaf mahkemesi olarak görev yapmakta danıştay ise temyiz mahkemesi olarak görev yapmaktadır.

İçindekiler

İdare Mahkemesinde Görülen Davalar ve Yetki

İdare mahkemesi aşağıda davalara bakmaktadır;

İptal davası : İdari işlemin hukuka aykırı olması sebebiyle ilgili idari işlemin iptal edilmesi için açılan dava türüdür.
Tam yargı davası : İdari iş ve eylemler sonucu zarar görenlerin açtıkları tazminat davası türüdür.
Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar.
Kanunlarda açıkça idare mahkemesinin görevlendirildiği davalara idare mahkemesi tarafından bakılmaktadır.

İdare mahkemesinin yetkisi de önemli bir konudur. Yani açılacak davanın idare mahkemesinde açılacağı tespit edildikten sonra hangi yerdeki idare mahkemesinde açılacağı konusuna açıklık getirmek gerekecektir. İYUK madde 32 uyarınca dava konusu idari işlemi yapan veya idari sözleşmeyi yapan merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi davaya bakmakta yetkilidir.

Yürütmenin Durdurulması

İptal davasına konu edilen idarenin işleminin uygulanması halinde bazen geri dönülemez veya geri dönülmesi çok zor zarar ve durumlar meydana getirebilmektedir. Yürütmenin durdurulması kararı verilmesi durumunda idari işlem dava süresince uygulanmaz yani askıda kalır.

İdare mahkemelerinde dava açılması kendiliğinden yürütmeyi durdurmamaktadır. Dava dilekçesi ile birlikte yürütmenin durdurulması mahkemeden istenmelidir. Mahkeme kanuni koşullar oluşmuşsa yürütmenin durdurulması kararı verir.

Yürütmenin durdurulması kararı verilmesinin koşulları İYUK madde 27 de düzenlenmiştir. Buna göre aşağıda belirteceğimiz 2 şartın birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.

İdari işlemin uygulanması halinde giderilmesi güç veya imkansız zararların oluşacak olması
İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olmasıdır.

İdarenin savunması alındıktan sonra idare mahkemesi yürütmenin durdurulması hakkında bir karar vermektedir. Ancak bazı hallerde idarenin savunması alınmadan da yürütmenin durdurulmasına ilişkin karar verilebilir.

İdare mahkemesinde açılacak iptal ve tam yargı davalarında olası hak kayıplarının önüne geçilmesi için bir idare hukuku avukatı ile çalışılmasında fayda vardır.

Av. Ömer ERKUŞ