2128 sayılı İcra Ve İflas Kanunu uyarınca icra hukuku ile ilgili suçlara bakmakla görevli olan icra ceza mahkemesi dir. İcra ceza mahkemeleri tek hakim tarafından yönetilmektedir. Özel yetkili mahkemedir. Türk yargı sistemine göre ceza mahkemelerinde genel yetkili mahkemeler asliye ceza mahkemesi ve ağır ceza mahkemesi olup, diğer mahkemeler özel yetkili mahkeme olarak görev yapmaktadır.
İcra ceza mahkemesinde yargılama yapılması için suç şikayet yoluyla mahkemeye iletilmelidir. İcra ve İflas Kanunu madde 347 uyarınca icra mahkemesinde yargılama yapılması için suçun işlenmesinin öğrenilmesinden sonra 3 ay içinde ve her halükarda 1 yıl içinde şikayet yapılmalıdır. Bu süre geçtikten sonra şikayet hakkı düşer. Şikayetin yapılacağı yer mahkemesi ise icra dosyasının bulunduğu yerdeki icra ceza mahkemesi dir.
İcra ve iflas suçları uzlaştırmaya tabi suçlardır. Bu sebeple uzlaştırma kurumu bu suçlarda uygulanır.
İcra Ceza Suçları Nelerdir
Şikayete binaen icra ceza mahkemesi nezdinde görülecek davalarda ki suçlar İcra İflas Kanunun madde 331 ile 345 arasında düzenlenmiştir. Ayrıca 5941 sayılı Çek Kanunu uyarınca da karşılıksız çek keşide etme suçuna da icra ceza mahkemesi nezdinde bakılmaktadır. İcra cezada ki suçlar şunlardır;
- Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçu
- Alacaklısını zarara sokmak kasdiyle mevcudunu eksiltme (İİK 331)
- Borçlunun kendini aciz duruma düşürmesi veya bu durumu ağırlaştırması (İİK 332)
- İflas ve konkordato işerinde hususi menfaat temin etme suçu (İİK 333)
- Ticari işletmede yöneticinin sorumluluğu (İİK 333/A)
- Konkordato komiserinin işlediği suçlar (İİK 334)
- Kiracının işlediği suçlar (İİK 335)
- Müflisin mallarını teslim etmeme suçu (İİK 336)
- Yükümlüklerin yerine getirilmemesi suçu (İİK 337)
- Ticareti terk etme suçu (İİK 337/A)
- Gerçeğe aykırı beyanda bulunma suçu (İİK 338)
- Taahhüdü İhlal Suçu (İİK 340)
- Çocuk Teslimi Emrine Muhalefet Suçu (İİK 341)
- İcra Dairesine Teslim Edilen Gemi veya Taşınmaza Tekrar Girme Suçu (İİK 342)
- İİK 30 Ve 31. Madde hükümlerine muhalefet suçu (İİK 343)
- Nafaka ödememenin cezası (İİK 344)
- Şirketin iflasını istememe suçu (İİK 345/A)
- Artırmadan çekilme suçu (İİK 345/B)
İcra Ceza Mahkemesinde Yargılama Usulü
Şikayet ile icra ceza mahkemesi nezdinde yargılama başlar. Şikayet dilekçe ile yazılı yapılabileceği gibi sözlü beyanların mahkeme katibine yazdırılması suretiyle de yapılabilmektedir. Şikayet ile birlikte deliller mahkemeye sunulur. Mahkeme daha sonra duruşma günü tayin eder ve tarafları duruşmaya çağırır. Şikayetçi duruşmaya kendisi gelmez veya avukatını göndermezse dava düşürülür ve bir daha yenilenmez. Bir diğer deyişle bu halde şikayet hakkı düşer. Bu mahkemelerde savcı bulunmaz, yargılama tek hakim tarafından yapılır. Yargılamanın sonunda disiplin veya tazyik hapsi cezası verilebilir. Duruma göre karar istinaf veya temyiz kanun yoluna başvurularak üst mahkemeye taşınabilir. Bu takdirde icra ceza mahkemesi kararı kesinleşmez.
İcra ceza mahkemelerinde görülen davalarda hak kaybı yaşanmaması adına bir icra avukatı ile çalışılmasında fayda vardır.
Av. Ömer Erkuş