Hırsızlık Suçu

Hırsızlık suçu nedir? TCK madde 141’e göre hırsızlık; zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alınmasıdır. Burada önemli olan husus hırsızlık suçunun oluşabilmesi için kanun koyucu sadece mülkiyet hakkının ihlal edilmesini aramamış olup, daha geniş bir kavram olan zilyetliğin (fiili hakimiyetin) el değiştirmesini aramıştır. Özetle malı alınan kişi malın sahibi olmak zorunda değildir. Bu noktada şu konuya da değinmekte de fayda vardır; kanun koyucu hırsızlık suçunda aranan zilyetliğin (fiili hakimiyet), hukuka uygun veya aykırı tesis edilip edilmediği konusunda herhangi bir ayrım gözetmemiştir.

Bu sebeple hırsızın çaldığı bir malın yine başka bir hırsız tarafından çalınması durumunda da hırsızlık suçu meydana gelecektir. Ayrıca fiili hakimiyetin el değiştirmesi bu suçun oluşabilmesi için tek başına yeterli olmayıp, malı alan kişiye veya üçüncü bir kişiye bu fiille birlikte yarar sağlaması şartı da aranmaktadır. Bununla birlikte bu suçun gerçekleşmesi için taşınır bir malın alınması gerekir. Taşınmaz malların (örn: ev, dükkan) alınmasında da bu suç oluşmamaktadır.

İçindekiler

Nitelikli Hırsızlık Suçunun Şartları Nelerdir?

Hırsızlık suçu için verilecek cezanın ağırlaştırılmasını gerektiren nitelikli haller Türk Ceza Kanunu’nun 142. maddesinde düzenlenmiştir. İlgili kanun maddesine göre;

Hırsızlık suçunun(TCK 141/1);

a-Kime ait olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya hakkında,

b-Halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkında,

c-Bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında,

d-Adet veya tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış eşya hakkında,

Hırsızlık Suçu (TCK 142/2);

a-Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak,

b-Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle,

c-Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan yararlanarak,

d-Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit açmak veya kilitlenmesini engellemek suretiyle,

e-Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle,

f-Tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak,

g-Büyük veya küçük baş hayvan hakkında,

h-Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında,

Hırsızlık Suçunun (TCK 142/3);

Sıvı veya gaz hâlindeki enerji hakkında ve bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenmesi halinde nitelikli haller meydana gelecektir.

Hırsızlık Suçu Cezası Ne Kadardır?

Hırsızlık suçunun cezası;

Hırsızlık suçu işleyen kişi TCK madde 141 uyarınca bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadır.

Nitelikli hırsızlık suçunun cezası;

TCK’nın 142. Maddenin 1. Fıkrasında sayılan hırsızlık suçunun nitelikli hallerinden birini işleyen kişi hakkında üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
TCK’nın 142. Maddenin 2. Fıkrasında sayılan hırsızlık suçunun nitelikli hallerinden birini işleyen kişi hakkında beş yıldan on yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
TCK 142/3 fıkrasında sayılan hırsızlık suçunun nitelikli hallerinden birini gerçekleştiren kişi beş yıldan on iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Ayrıca bu suçun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır ve on bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur.

Hırsızlık Suçu İçin Cezayı Artıran Sebepler Nelerdir?

Hırsızlık suçu için cezayı artıran haller Türk Ceza Kanunu’nun 142-144. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bu maddelere göre;

Hırsızlık Suçunun Nitelikli Hallerinden Birinin Gerçekleşmesi(TCK142-1/2):

Hırsızlık suçunun bir üst madde de açıkladığımız nitelikli hallerinden birinin mevcut olması durumunda verilecek cezada artırıma gidilir.

Suçun İşlenmesi İle Birlikte Demir yolu, Hav ayolu, Haberleşme Ve Enerji Alanında Kamu Hizmeti Aksaklık Olması:

TCK 142/5 uyarınca hırsızlık suçunun işlenmesi ile birlikte haberleşme, enerji ya da demir yolu veya hav ayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması halinde verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır.

Suçun gece vakti işlenmesi:

TCK 143. Madde uyarınca hırsızlık suçunun gece vakti işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Hırsızlık Suçu İçin Cezayı Azaltan Sebepler Nelerdir?

Hırsızlık suçu için cezayı azaltan haller Ceza hukuku kapsamında Türk Ceza Kanunu’nun 145.-147. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bu maddelere göre;

Paydaş veya el birliği ile malik olunan mal üzerinde bu suçun işlenmesi(TCK 144/1-a),

Paydaş veya el birliği ile malik olunan mal üzerinde işlenmesi halinde şikayet üzerine, fail hakkında iki aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur.

Hukuki İlişkiye Dayanan Alacağın Tahsili İçin İşlenmesi(TCK 144/1-b):

Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla, bu suçun işlenmesi halinde şikayet üzerine, fail hakkında iki aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası hükmolunur.

Malın Değerinin Az Olması(TCK 145):

Malın değerinin az olması halinde verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, suçun işleniş şekli ve özellikleri de göz önünde bulundurularak, ceza vermekten de vazgeçilebilir.

Kullanma Hırsızlığı(TCK 146):

Hırsızlık suçu, malın geçici bir süre kullanılıp zilyedine iade edilmek üzere işlenmesi halinde, şikayet üzerine, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir. Ancak malın suç işlemek için kullanılmış olması halinde bu hüküm uygulanmaz.

Zorunluluk Hali(TCK 147):

Hırsızlık suçunun ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için işlenmesi halinde, olayın özelliğine göre, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.

Hırsızlık Suçunda Şikayet, Zaman Aşımı, Görevli Mahkeme Etkin Pişmanlık ve Uzlaştırma

Şikayet;

Hırsızlık suçunun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi değildir. Bu sebeple mağdurun şikayetinden vazgeçmesi davanın düşmesine sebebiyet vermemektedir. Bununla birlikte bu suçun Türk Ceza Kanunu’nun 144. Madde de ki hali şikayete tabidir.

Zaman Aşımı;

Hırsızlık suçunda dava zaman aşımı süresi 8 yıldır.

Görevli Mahkeme;

Hırsızlık suçuna bakmakla görevli mahkeme asliye ceza mahkemesi dir.

Etkin Pişmanlık;

Türk Ceza Kanunu 168. maddede hırsızlık suçu ile ilgili olarak etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabileceğini hüküm altına almıştır. Etkin pişmanlık, failin ilgili suçu işlemesinden sonra kanunda belirtilen birtakım şartları yerine getirmek suretiyle hakkında verilecek olan cezanın azaltılmasına imkan tanıyan bir kurumdur. Burada fail tarafından mağdurun uğradığı zararın aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi gerekmektedir.

Mağdurun uğradığı zarar soruşturma aşamasında giderildiği takdirde verilecek cezanın 2/3’üne kadarı indirilir. Suç sebebiyle mağdurun uğradığı zarar kovuşturma aşamasında giderilirse sanığa verilecek ceza 1/2 oranında indirilir.

Uzlaştırma;

Hırsızlık suçu için basit, temel hal(TCK madde 141) alternatif uyuşmazlık çözüm yollarından biri olan uzlaştırma hükümlerine tabidir. Fakat diğer fıkra hükümleri bu müesseseye tabi değildir.