Bölge idare mahkemesi nedir ? İlk derece mahkemesi olarak görev yapan idare mahkemesi ve vergi mahkemesi nin yargılama sonucu verdiği kararları üst mahkeme olarak yeniden inceleyip hükme bağlayan istinaf mahkemesidir. İdari mahkeme olarak idari yargıda görev yapmaktadır. Bölge idare mahkemeleri ilk derece mahkemesi ile Danıştay arasında görev yapan ikinci basamak bir mahkemedir. İstinaf mahkemesi olarak görev yapar. Bölge idare mahkemesi içinde vergi dairesi ve idare dairesi olmak üzere iki daire bulunmaktadır. Bu dairelerde idari işlemin iptali davası ve tam yargı davası sonucu verilen kararlar tekrardan incelenir ve yeniden karara bağlanır.
Kanun koyucu ilk derece mahkemesi ile Danıştay arasına bu mahkemeyi koyarak kararların bir kere daha incelenmesini ve adaletin daha iyi sağlanmasını amaçlamıştır.
İçindekiler
Bölge İdare Mahkemeleri ve Yargı Çevreleri
Bölge idare mahkemeleri Adalet Bakanlığı tarafından ilgili bölgenin coğrafi durumu ve nüfus yoğunluğu dikkate alınarak kurulmaktadır. Adalet bakanlığı tarafından bölge idare mahkemeleri kurulurken farklı bakanlıklarında görüşleri alınabilir. Türkiye de 8 ilde bölge idare mahkemesi kurulmuştur. Bu iller ve yargı çevreleri aşağıda belirtilmiştir.
- İstanbul bölge idare mahkemesinin yargı çevresi; İstanbul, Kocaeli, Kırklareli, Sakarya, Tekirdağ, Edirne, Yalova, Bilecik, Bursa illeridir.
- Ankara bölge idare mahkemesinin yargı çevresi; Ankara, Bolu, Bartın, Çankırı, Düzce, Eskişehir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir, Sivas, Yozgat, Zonguldak illeridir.
- İzmir bölge idare mahkemesinin yargı çevresi; İzmir, Aydın, Balıkesir, Manisa, Çanakkale, Denizli, Kütahya, Muğla, Uşak illeridir.
- Gaziantep bölge idare mahkemesinin yargı çevresi; Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak illeridir.
- Erzurum bölge idare mahkemesinin yargı çevresi ; Ardahan, Ağrı, Bayburt, Bitlis, Bingöl, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Tunceli, Van illeridir.
- Konya bölge idare mahkemesi yargı çevresi; Afyonkarahisar, Aksaray, Antalya, Burdur, Isparta, Karaman, Konya, Mersin, Niğde illeridir.
- Adana bölge idare mahkemesinin yargı çevresi ; Adana, Mersin, Hatay, Osmaniye illeridir.
- Samsun bölge idare mahkemesinin yargı çevresi ; Artvin, Amasya, , Çorum, Giresun, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Trabzon illeridir.
Bölge İdare Mahkemesinde Yargılama Usulü ve Mahkemenin Görevleri
Bölge idare mahkemesi nezdinde yapılan yargılamalar yazılı yargılama usulü ile yapılır. Yazılı yargılama usulünden kasıt yargılamanın evraklar üzerinden yapılmasıdır. Bu mahkemelerde tanık dinlenmez, ancak keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılabilir. Mahkeme isterse talep olmasa bile gerekli gördüğü evrakları müzekkere yazarak ilgili yerden getirtip değerlendirebilir. Buna mahkemenin resen inceleme yetkisi de denir.
Bölge idare mahkemesinin görevleri şunlardır;
- Vergi ve idare mahkemesinin yargılama sonucu verdiği kararları istinaf başvurusu üzerine incelemek ve yeniden yargılama yaparak karara bağlamak.
- İlk derece mahkemesince verilen yürütmenin durdurulması kararlarına ilişkin itirazları değerlendirerek karara bağlamak
- İdare ve vergi mahkemelerine yapılan görev ve yetki itirazlarını değerlendirerek karara bağlamak
- Kanunlar uyarınca kendisine verilen diğer görevleri yerine getirmektir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararları
Bölge idare mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucu 4 farklı karar verilebilmektedir. Bölge idare mahkemesi kararları şunlardır;
- Bölge idare mahkemesince ilk derece mahkemesinin kararı hukuka uygun bulunursa istinaf başvurusunun reddine karar verir.
- Bölge idare mahkemesince ilk derece mahkemesinin kararı hukuka uygun bulunur fakat kararda maddi hatalar tespit edilirse bu takdirde maddi hatalar düzeltilerek istinaf başvurusunun reddine karar verir.
- Bölge idare mahkemesince ilk derece mahkemesinin verdiği karar hukuka aykırı bulunursa bu takdirde istinaf başvurusunu kabul eder. İlk derece mahkemesince verilen kararı kaldırarak yeniden yargılama yapar ve yargılama sonunda yeni bir karar verir.
- İlk derece mahkemesince yapılan yargılamada görevsizlik veya yetkisizlik durumu varsa buna ilişkin istinaf başvurusunu kabul eder ve ilk derece mahkemesinin kararını kaldırarak dosyaya ilgili alt derece mahkemesine iade eder.
Bölge idare mahkemesi tarafından verilen kararlara karşı temyiz yolu kapalı ise bölge idare mahkemesinin verdiği karar kesindir. Ancak karara karşı temyiz yolu açıksa ve karar taraflarca temyiz yoluna başvurularak Danıştay mahkemesine taşınırsa bu takdirde bölge idare mahkemesinin kararı kesin değildir. Danıştay tarafından temyiz incelemesi sonucu bölge idare mahkemesinin kararı değiştirilebilir.
Bölge idare mahkemelerinde yapılacak yargılamalarda duruma göre bir idare hukuku avukatı veya vergi avukatı ile çalışılması olası hak kayıplarının önüne geçilmesi ve yargılamanın sağlıklı yürütülmesi adına önemlidir.
Av. ÖMER ERKUŞ
